Czym jest GMT, czyli Greenwich Mean Time
GMT, czyli Greenwich Mean Time, stanowi średni czas słoneczny obliczany na południku zerowym, który przebiega przez dawną lokalizację teleskopu w Królewskim Obserwatorium Astronomicznego w Greenwich, w Anglii, tuż poza obrębem Londynu.
W dzisiejszych czasach GMT nie stanowi już uniwersalnie przyjętego punktu odniesienia czasu. Standard ten został zastąpiony przez tzw. uniwersalny czas koordynowany, zapisywany z angielskiego jako UTC. Niemniej jednak, skrót GMT jest wciąż stosowany do oznaczania przesunięcia czasu na niektórych smartfonach i systemach operacyjnych (w ustawieniach strefy czasowej), jak również na stronach internetowych i w innych określonych miejscach.
Gdzie wykorzystuje się GMT?
W życiu codziennym, dla większości ludzi nie istnieje żadna różnica pomiędzy czasami GMT i UTC. Zasadniczo przyjmuje się, że czas Greenwich Mean Time jest zgodny z uniwersalnym czasem koordynowanym w przedziale do jednej sekundy. Z tego powodu skróty GMT i UTC oznaczają to samo na telefonach, komputerach i zegarkach (zarówno mechanicznych, jak i elektronicznych). Dla przykładu, jedno urządzenie może wyświetlać strefy czasowe w schemacie „GMT+1/2/3/4...”, a inne jako „UTC+1/2/3/4...”. W obu przypadkach, urządzenia wyświetlać będą ten sam czas.
Jak powstał standard GMT
W 1847 roku, czas Greenwich Mean Time został przyjęty przez brytyjskie Biuro Rozliczeń Kolei (ang. Railway Clearing House of Great Britain), a kraj ten odegrał kluczową rolę w ustanowieniu tego systemu referencji czasowej. Jednakże, dopiero w 1880 roku ten nowy system pomiaru czasu został przyjęty jako obowiązujący w kraju.
W 1851 roku podjęto decyzję o umiejscowieniu południka zerowego w lokalizacji Królewskiego Obserwatorium Astronomicznego w Greenwich.
W 1884 roku, Międzynarodowa Konferencja Południkowa odbyła się w Waszyngtonie, na której zagłosowano za przyjęciem południka Greenwich jako zerowego. Od tego czasu, ten południk zerowy jest wykorzystywany w geografii i innych pokrewnych naukach w krajach całego świata.
Dlaczego świat odwraca się od GMT
Czas Greenwich wyznaczany jest przez astronomiczną obserwację codziennych ruchów gwiazd. Innymi słowy, związany jest on z ruchem obrotowym Ziemi. Zważywszy jednak na to, że prędkość ruchu obrotowego Ziemi nie jest stała i stopniowo spada, system pomiaru czasu Greenwich traci na dokładności, gdyż nie bierze on pod uwagę tego zjawiska. Standard GMT nie uwzględnia także ruchu gwiazd oraz planet względem siebie nawzajem. Co każde 500 dni, czas Greenwich „gubi” jedną sekundę w porównaniu do czasu rzeczywistego. Różnica ta stanowi krytyczny czynnik dla nowoczesnych zastosowań naukowych.
Wynalezienie zegarów atomowych i ujawnienie przez nie niedokładności w systemie pomiaru czasu Greenwich posłużyło jako główny argument za odwróceniem się od standard GMT przez społeczność międzynarodową.
Wykorzystywany współcześnie system uniwersalnego czasu koordynowanego (UTC) odbiega tylko bardzo nieznacznie od czasu rzeczywistego, a różnica ta wynosi zaledwie sekundę na każde 30 milionów lat.